Mô hình PREPaRE của Brock và các cộng sự (2016) là một cách tiếp cận hệ thống phân cấp nhằm phục vụ cho việc phòng chống và can thiệp khủng hoảng học đường. Tờ infographic này được cung cấp bởi Hiệp hội các nhà Tâm lý học trường học Hoa Kỳ – NASP (National Association School Psychologists) nhằm truyền tải nội dung áp dụng mô hình PREPaRE để ứng phó với sự căng thẳng khởi phát từ một đại dịch toàn cầu.
P – Prevent: Ngăn ngừa chấn thương về thể chất và tâm lý. Bảo vệ nhóm người trẻ tránh bị tổn hại bằng cách vận động thực hiện các hành vi tăng cường sức khỏe, đồng thời giảm thiểu nguy cơ tiếp xúc với các tác nhân tiềm năng gây sang chấn. Không để cho người trẻ tiếp xúc với phương tiện truyền thông quá nhiều (những thông tin nằm ngoài việc cung cấp các tin tức, sự kiện cơ bản và hỗ trợ chăm sóc sức khỏe).
R – Reaffirm: Xác nhận lại tình trạng khỏe mạnh bằng cách đảm bảo nhóm người trẻ tuổi và người chăm sóc/cha mẹ cập nhật đúng những sự thật về cơn khủng hoảng và thực hiện theo đúng hướng dẫn để giảm thiểu những rủi ro về sức khỏe. Điều này giúp từng cá nhân thúc đẩy khả năng dự đoán và kiểm soát trước cơn đại dịch. Những cuộc khủng hoảng càng dễ dự đoán và được đánh giá là kiểm soát được thì càng có xu hướng ít gây chấn thương hơn. Bên cạnh đó, việc đưa ra những hành động cụ thể mà người trẻ có thể thực hiện được để duy trì sức khỏe sẽ giúp họ nhìn nhận cuộc khủng hoảng này như một sự việc tương đối kiểm soát được.
Hãy nhớ rằng có những mức độ căng thẳng giúp thúc đẩy hành vi thích ứng (ví dụ như rửa tay đúng cách) và sự căng thẳng đó là phù hợp. Tuy nhiên, nếu chủ ý nhấn mạnh vào tính hù dọa, ở đây nói tới khả năng nhận thức mối đe dọa (threat perception) – cơ chế sinh tồn của não bộ làm con người dồn tập trung vào mối nguy nào đó và thường mang lại nỗi sợ không cân xứng với rủi ro thực sự – hệ quả là căng thẳng/ lo lắng quá mức, sẽ kéo theo sự tương ứng của rủi ro về sức khỏe. Vậy nên hãy luôn chú ý kiểm soát những phản ứng của người lớn và hạn chế khả năng ảnh hưởng từ những người bị thiếu kiểm soát về cảm xúc. Điều này đặc biệt quan trọng đối với đối tượng nhỏ tuổi.
E – Evaluate: Đánh giá và theo dõi các phản ứng căng thẳng. Một lần nữa, khi một cuộc khủng hoảng đang diễn ra, ở góc độ nào đó thì sự căng thẳng là hợp lý và nó thay đổi tùy theo hoàn cảnh. Tuy nhiên, căng thẳng quá mức có thể gây hại cho hệ thống miễn dịch và cần được can thiệp chuyên – can thiệp khủng hoảng. Các yếu tố có thể dẫn đến căng thẳng quá mức bao gồm việc bị nhiễm bệnh hoặc có người thân bị bệnh (hoặc thuộc nhóm nguy cơ cao). Trường hợp đã có nền về vấn đề sức khỏe tâm thần hay thể chất từ trước, hay phải cách ly hoặc thiếu thốn sự hỗ trợ xã hội cũng dự báo những phản ứng căng thẳng cực độ xuất hiện nhiều hơn. Một số cộng đồng thuộc nhóm dễ bị tổn thương.
PaR – Provide and Respond: Cung cấp và đáp ứng nhu cầu sức khỏe tâm thần. Trong khi khó có thể can thiệp khủng hoảng bằng tiếp xúc trực tiếp bởi chỉ đạo “giãn cách xã hội” thì còn các lựa chọn khác để hỗ trợ khả năng đối phó và thích ứng với các tác nhân gây căng thẳng đang hiện hữu. Dựa trên ba nhóm chính của chương trình can thiệp khủng hoảng PREPaRE, các ý sau đây được đề xuất:
1. Thúc đẩy các hệ thống hỗ trợ xã hội. Đối với trẻ nhỏ, sự hiện diện và đáp ứng từ cha mẹ/người chăm sóc chính là điều cần thiết hơn cả. Đối với trẻ lớn hơn và thanh thiếu niên, ngoài gia đình thì còn cần được kết nối với bạn bè, giáo viên và các mạng lưới hỗ trợ xã hội khác. Phương tiện truyền thông xã hội, Facetime/Duo Mobile, Zoom và GoToMeeting là những gợi ý để lựa chọn nhằm duy trì các kết nối xã hội như trên.
2. Cung cấp nguồn giáo dục kiến thức tâm lý. Các sản phẩm truyền thông dạng tờ thông tin như bulletins, flyers hay handouts đều có thể chia sẻ đến tất cả các thành viên của cộng đồng trường học. Một cách tự nhiên, những tài liệu bổ sung này góp phần vào hệ thống hỗ trợ xã hội, bằng cách cung cấp sự hướng dẫn chuyên môn về cách nâng cao khả năng đối phó thích ứng (đã có sẵn nguồn tài nguyên khá phong phú tại NASP). Ngoài ra, cung cấp khóa đào tạo, huấn luyện trực tiếp cho người chăm sóc/ cha mẹ cũng là biện pháp giá trị và khả thi thông qua các phần mềm hội họp trực tuyến (ví dụ như phương tiện Zoom hay GoToMeeting).
3. Cung cấp/ Khuyến nghị can thiệp tâm lý. Sự ổn định và tỉnh thức đối với những người có phản ứng căng thẳng cực độ là điều quan trọng để giữ cho bản thân khỏe mạnh và duy trì một hệ miễn dịch tốt. Trong tình trạng thiếu sự hỗ trợ xã hội và giáo dục tâm lý, hãy cân nhắc những nguồn cung cấp dịch vụ trực tuyến. Một danh sách những đường dây hỗ trợ, bao gồm cả đường dây nóng về tự tử, như nguồn được cung cấp bởi Liên minh Quốc gia về Bệnh tâm thần Hoa Kỳ (NAMI) sẽ có thể đáp ứng được khả năng can thiệp như trên. Hơn nữa, cần đưa ra đầy đủ các nguồn chăm sóc sức khỏe tâm thần tại địa phương để có thể đáp ứng thích hợp với nhu cầu của cộng đồng. Bên cạnh đó hãy nhớ tuân giữ trách nhiệm báo cáo nếu có nghi ngờ về lạm dụng trẻ em và đảm bảo việc lưu giữ tất cả liên lạc của học sinh/sinh viên.
E – Examine: Kiểm tra, đánh giá hiệu quả của chiến lược ứng phó về sức khỏe tâm thần khi đối diện cơn đại dịch. Ghi chú và lưu giữ những tài liệu về hành động được thực hiện cũng như những phản ánh được ghi nhận. Trong khi không có tình huống khủng hoảng nào giống nhau và mỗi người được có cơ hội để học hỏi và tăng cường năng lực can thiệp khủng hoảng trong tương lai, một Bản báo cáo sau cùng sẽ có chức năng lưu giữ những kinh nghiệm can thiệp khủng hoảng trước đó và hữu dụng để củng cố cho kế hoạch ứng phó khẩn cấp của bạn về sau.
Tải bản gốc Tiếng Anh tại đây: https://www.nasponline.org/x55090.xml.
* Để có thêm nguồn thông tin về Chương trình Huấn luyện Phòng chống và Can thiệp Khủng hoảng Học đường PREPaRE, bạn đọc có thể truy cập vào PREPaRE Webpage: https://www.nasponline.org/…/prepare-training-curriculum
SIN. Trung tâm Tâm lý Chuyên nghiệp WELink.